Vrijheid is niet vanzelfsprekend

Ze was pas negen jaar oud, toen de tanks en trucks met Engelse soldaten de straat binnenreden. Op de laadbakken zaten mannen in uniform. Sommigen lachten, anderen gooiden chocoladerepen. Het was 5 mei 1945. Nederland was vrij. "We waren bevrijd. Het was feest maar er was ook verdriet."

Voor mevrouw Koolenbrander, nu 89 jaar, is de herinnering aan die dag nog glashelder. Niet alleen door de bevrijding, maar ook door wat er vlak daarvoor gebeurde. “Ons huis was één dag vóór de bevrijding platgebombardeerd. Alles was weg. Er was niks meer van over.”

Ze groeide op in een groot gezin met acht broers en zussen. De oorlog betekende schaarste, angst en vooral: overleven. “We zaten lange tijd ondergedoken in de kelder van ons huis. Met z’n tienen, in een kleine ruimte. Niet ideaal, maar we hadden geen keus.” Buiten spelen was er nauwelijks bij. De vrijheid die kinderen vandaag als vanzelfsprekend ervaren, was voor haar destijds een droom. “Gedwongen leven, niet naar vriendinnetjes aan de andere kant van het dorp kunnen… dat is echt niet fijn. Het was geen tijd om kind te zijn.”

Toen hun huis werd gebombardeerd op 4 mei 1945, moesten ze vluchten. De buurman ving hen op. “We mochten in zijn schuur wonen en slapen. Overal lagen strobalen tegen de muren, zodat ze kogels konden tegenhouden. Als ik daaraan terugdenk, is dat echt beangstigend.”

Maar dan, de volgende dag, 5 mei. “Ineens reden daar de Engelsen. Ze deelden chocola uit, iedereen juichte. We waren bevrijd.” Mevrouw Koolenbrander herinnert zich het feest in de avond van die dag. “Ik lag in bed, want ik was nog maar 9 jaar. Maar ik keek stiekem naar buiten. Mensen dansten, zongen. Het zag er zo feestelijk uit.”

Nu, tachtig jaar later, leeft de herinnering voort met pijn, maar ook met dankbaarheid. “We vergeten soms hoe vreselijk die jaren waren. Wat een geluk dat we in vrijheid leven. Zonder schoten. Zonder bombardementen. Dat kinderen kunnen buitenspelen zonder angst. Tachtig jaar niet-gedwongen leven, daar mogen we zó dankbaar voor zijn.”

Ze zegt het zacht, maar met overtuiging:

“Laten we dat zo houden. Want vrijheid is niet vanzelfsprekend.”